Het nadelige resultaat na bestemming (€ 485.000) binnen het domein Samenleving voor het jaar 2021 wordt voornamelijk veroorzaakt door de verwachte zorgkostenstijging (€ 359.000 nadelig) en de incidentele investering die noodzakelijk is bij Stichting Lariks (€ 113.200 nadelig). Daarnaast vallen de uitvoeringskosten van Amersfoort voor dienstverlening Werk en Inkomen hoger uit als gevolg van tarief- en verwachte volumestijgingen 2021 (€ 61.600 nadelig). Het budgettair neutraal ramen van de regeling BBZ levert een voordeel op van € 40.000.
1. Ontwikkeling zorgkosten Sociaal Domein
Zorgkosten Leusden
De zorgkosten zijn ten opzichte van 2019 gestegen met 9%. Daarbij valt op dat de kostenstijging bij de nieuwe taken verder afvlakt (4% nu, ten opzichte van 8% in 2019) terwijl bij de oud WMO taken i.c. de Huishoudelijke Hulp de stijging 22% bedraagt met name veroorzaakt door de 2e tranche afschaffing abonnementstarief i.c. het omzetten van de AV voorziening in maatwerkvoorzieningen.
In zijn totaliteit stijgen de zorgkosten harder dan de compensatie die het Rijk daarvoor biedt via het gemeentefonds. Concreet betekent dit dat de stelpost voor volume- en prijsstijging die voor 2021 is gebaseerd op 3,8%, niet toereikend is om de verwachte kostenstijging op te kunnen vangen. De door de regio gehanteerde tariefstijgingen, gebaseerd op de VNG normen, bedragen voor dit jaar alleen al ruim 3,5%. Op basis van de voorlopige rekeningcijfers 2020 die we in februari hebben ontvangen en rekening houdend met een te verwachten kostenstijging in 2021 van 5,2% bedraagt het verwachte tekort voor 2021 € 75.000. Dit saldo is als volgt te specificeren:
In meerjarenperspectief houden we rekening met een scenario waarbij een verdere afvlakking van de zorgkostenstijging naar 3,5% in 2024 wordt gerealiseerd. Daarbij ontstaat het volgende budgettaire resultaat:
Voorgesteld wordt daarvoor een stelpost zorgkostenstijging SD in de begroting te ramen. Bij de jaarlijkse vaststelling van het inkoopkader zorgkosten voor het komende jaar (november van jaar t-1) beoordelen we dan aan de hand van de werkelijke kostenontwikkeling en de gehanteerde tarieven, in hoeverre de inzet van deze stelpost noodzakelijk dan wel toereikend is.
Risicoverevening
De duurdere zorgkosten (met name specialistische jeugdzorg) worden in de regio voor een deel verevend op basis van een vaste verdeelsleutel. De huidige verdeelsleutel (Integratie-uitkering Jeugd stand septembercirculaire 2018) sluit niet meer goed aan en is sinds de inbedding van de IU Sociaal Domein in het Gemeentefonds niet meer te actualiseren. Er is regionaal gekozen voor een nieuwe verdeelsleutel die meer recht doet aan de werkelijke kosten die gemeenten binnen de regio maken voor deze onderdelen (aantal jeugdigen). Daardoor ontstaat er binnen de regio een nivellerend effect op de vereveningseffecten.
De financiële gevolgen hebben wij berekend op € 460.000 structureel. Voor 2021 stellen wij voor deze kosten (deels) te dekken uit het nog in de reserve Sociaal Domein resterende saldo van € 394.700. Binnen de regio houdt het vereveningsvraagstuk onverminderde bestuurlijke aandacht. Nog dit jaar zal er een regionaal bestuurlijk besluit worden genomen om te kijken of er vanaf 2022/2023 andere /betere vormen van verevening gewenst zijn. Daarbij zal ook vanaf 2023 door de gemeenten bij de doorgedecentraliseerde taak Beschermd Wonen naar een vereveningssystematiek worden gekeken.
Vanuit het rekeningresultaat 2020 wordt voorgesteld de volledig aangewende reserve Sociaal Domein weer aan te zuiveren met een bedrag van € 763.000. Daarmee kunnen we mogelijke fluctuaties in de zorgkosten dan wel een minder snelle realisatie van de gewenste afvlakking opvangen. Met dit voorstel denken we voor 2021-2024 een realistische bijstelling van de zorgbegroting te doen.
2. Corona
Door de coronacrisis zijn diverse kosten gemaakt of minder inkomsten ontvangen. Dit leidt binnen dit domein tot een nadelig saldo van € 101.900. Voorgesteld wordt dit bedrag ten laste te brengen van de egalisatiereserve corona, waardoor deze mutaties budgetneutraal verlopen (zie Onderdeel E voor nadere toelichting).
Humanitas Home Start
Het college heeft besloten het preventief aanbod Home-start in 2021 incidenteel te verhogen om wachttijden te voorkomen en voldoende preventieve ondersteuning te bieden aan Leusdense gezinnen met jonge kinderen. Voor het incidentele bedrag kan dekking gevonden worden in de egalisatiereserve corona, hierin zijn de ontvangen rijksmiddelen ten behoeve van jeugd gestort (L260930).
Schuldhulpverlening
In 2021 wordt € 13.800 méér aan subsidie verstrekt ten behoeve van de schuldhulpverlening (Stadsring51).
Tijdelijke Ondersteuning voor Noodzakelijk Kosten (Tonk)
Het college heeft in maart de beleidsregels vastgesteld voor deze regeling (L267624). Middels deze regeling kan aan huishoudens extra hulp worden geboden bij het betalen van onvermijdelijke en noodzakelijke kosten wanneer zij deze door een onvoorzienbare en onvermijdelijke terugval in hun inkomen in verband met de coronamaatregelen niet langer kunnen dragen. Het Rijk stelt hiervoor financiële middelen beschikbaar, welke in twee tranches via het gemeentefonds beschikbaar worden gesteld. De eerste tranche betreft € 59.200.
Kunst en Cultuur
Het college heeft besloten de aanvraag van de 2 lokale muziekverenigingen (DWS en Lisiduna) voor een continuïteitbijdrage van totaal € 14.500 te honoreren (collegebesluit L270053). Daarnaast zijn de kosten van een livestream ad. € 1.800 aan Fort33 vergoed waardoor het voor de doelgroepen jongeren en kwetsbare inwoners mogelijk is geweest de activiteiten rondom koningsnacht coronaproof te kunnen volgen.
3. Lariks
Tot nu toe vindt de bevoorschotting van Lariks voor 2021 plaats op basis van het in onze begroting beschikbare subsidieplafond. Er is een verbetertraject tussen Gemeente en Lariks opgestart met als doel het sterker verbinden van beide organisaties, en het realiseren van de gemeenschappelijke doelen. Vanuit dit traject komen 3 voorstellen naar voren als het gaat om de voorliggende begroting voor 2021.
De algemene voorziening bedrijfsrisico’s eenmalig verhogen (- € 60.000).
Door ontwikkelingen bij Lariks is het eigen vermogen de afgelopen jaren sterk geslonken waardoor bedrijfsrisico’s niet meer zijn op te vangen. Dit betreft een voorziening voor fluctuaties in de apparaatskosten binnen de reguliere sociale opgave en voor het opvangen van verzuim en zwangerschapsverlof.
De incidentele kosten voor nacalculatie service kosten en ICT werkplekken Huis van Leusden over de periode 2018 t/m 2021 opnemen in de begroting (- € 22.600).
Dit betreft het administratief en financieel afsluiten van nog openstaande huisvesting gerelateerde dossiers over de periode 2018 t/m 2021. Voorgesteld wordt deze afrekeningen niet ten koste te laten gaan van de dienstverlening van Lariks, wat betekent dat de gemeente een deel van het ‘te betalen bedrag’ door Lariks compenseert door middel van een subsidie aan Lariks. Hierdoor ontstaat een incidentele kostenpost voor de gemeente van € 53.200. Hier staat een voordeel van circa € 30.600 tegenover doordat in de gemeentelijke begroting nog geen rekening is gehouden met deze afrekening over voorgaande jaren (zie toelichting programma overhead punt 4). Het netto budgettaire saldo over 2021 bedraagt hiermee € 22.600 nadelig.
De corona gerelateerde wachtlijst wegwerken via de extra rijksmiddelen jeugd (-€ 113.500)
Dit betreft een wachtlijst waaronder overbruggingszorg door wachttijden bij de gespecialiseerde zorg en vertraging in de doorstroomtijden bij het wijkteam (triage en lokaal team) door corona. De incidentele kosten voor het wegwerken van de wachtlijsten kunnen worden gedekt uit de rijksmiddelen die onlangs beschikbaar zijn gesteld voor het bestrijden van acute knelpunten in de Jeugdzorg (zie toelichting programma Algemene Dekkingsmiddelen). Daarvoor ramen wij vooruitlopend op de meicirculaire een stelpost. De begrote middelen zullen op basis van de werkelijke kosten in 2021 en 2022 bij de subsidievaststelling worden afgerekend. Onvoorziene fluctuaties binnen de Jeugdzorg kunnen incidenteel worden opgevangen vanuit de reserve Sociaal Domein.
De totale incidentele kosten voor Lariks bedragen daarmee programma overstijgend per saldo € 82.600 nadelig. In mei 2021 start het onderzoek door Twynstra en Gudde naar aanleiding van de raadsmotie Lariks. Wij stellen voor de mogelijk structurele consequenties voor de subsidierelatie en de financiële positie mee te nemen in de besluitvorming naar aanleiding van de resultaten van het evaluatieonderzoek naar het traject Lariks-gemeente door Twynstra Gudde.
Tabel mutaties uitvoering begroting 2021-2025
Voor de overige mutaties verwijzen wij u naar de tabel “Mutaties uitvoering begroting 2021-2025”.
De technische wijzigingen zijn over de taakvelden binnen de diverse domeinen onderverdeeld, het resultaat is budgetneutraal.