Domein Leefomgeving

Leusden heeft vergaande ambities in de energietransitie. In 2040 of zo mogelijk eerder is Leusden een energieneutrale gemeente. Maar dit is niet onze enige ambitie. De leefomgeving in Leusden is een gezonde, schone en veilige. Onze inwoners waarderen de beleving van (het onderhoud van) de buitenruimte positief. Onze gemeentelijke accommodaties zijn in hoeveelheid en kwaliteit optimaal afgestemd op de vraag vanuit sport, onderwijs, cultuur en eerstelijnsgezondheidszorg. Naast 2 multifunctionele centra waarin een aantal scholen en maatschappelijke voorzieningen bij elkaar komen, worden de overige scholen gebundeld in een drietal Integrale Kindcentra. Tegen 2030 is de totale scholenvoorraad vernieuwd in Leusden en Achterveld. Een goed functionerend rioolstelsel draagt bij aan onze ambities voor de leefomgeving en zorgt dat Leusden klaar is voor een veranderend klimaat.

Het Domein Leefomgeving is onderverdeeld in de onderdelen duurzaamheid, water en riolering, wegen en infrastructuur, beheer buitenruimte, onderwijs en accommodaties. Voor al deze programmaonderdelen zijn ambities opgesteld die zijn ingevuld met doelstellingen.

Ambitie duurzaamheid

Leusden wil in samenwerking met de samenleving de gemeente sneller verduurzamen. Nog voor 2040 energieneutraal zijn, is daarbij een belangrijke ambitie. Minder afval en meer duurzame mobiliteit zijn andere ambities.

Ambitie water en riolering

Leusden heeft een goed functionerend rioolstelsel en een goede waterkwaliteit, houdt droge voeten en is klaar voor een veranderend klimaat.

Ambitie wegen en infrastuctuur

Leusden heeft een wegennet dat functioneel en structureel van goede kwaliteit is.

Ambitie accommodaties (incl. onderwijs)

De gemeentelijke accommodaties zijn kwalitatief en kwantitatief optimaal afgestemd op de wensen en ambities van de gemeente, huurders en gebruikers. We kiezen daarbij voor een integrale benadering van de accommodaties op het gebied van sport, onderwijs, cultuur en eerstelijnszorg. Dit betekent dat de volgende aspecten integraal worden meegenomen: efficiëntie, evenwicht tussen vraag en aanbod, optimale spreiding en bezetting, transparantie, risicobeheersing en duurzaamheid.

Ambitie beheer buitenruimte

De kwaliteitsbeleving van de openbare buitenruimte verhogen door onderhoud af te stemmen op de behoefte van de samenleving. In samenwerking met de beheerder en de samenleving invulling geven aan het contract voor het onderhoud van de buitenruimte.

In de begroting is aangegeven 'Wat willen we bereiken?' en 'Wat gaan we daar voor doen?'

In de jaarstukken wordt verantwoording afgelegd over 'Wat hebben we bereikt?' en 'Wat hebben we daarvoor gedaan?'. De teksten van de vragen uit de begroting zijn niet meer opgenomen in de jaarstukken. Deze zijn via de app in de begroting na te lezen.

1. Duurzaamheid en milieu

Wat hebben we bereikt?

1. Leusden is energieneutraal in 2040 of eerder.

In 2019 is in regioverband een Regionale Energiestrategie (RES) voorbereid met als ambitie 49% CO2-reductie in 2030. Nieuwbouw van woningen en andere gebouwen heeft een hoge energieprestatie. Eigenaren van bestaande woningen hebben toegang tot informatie over verduurzaming van de eigen woning en de financiering daarvan. Bij boeren is draagvlak voor energieneutrale bedrijfsvoering.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. In 2020 levert de Leusdenaar maximaal 75 kg restafval per jaar in en in 2030 maximaal 25 kg per jaar.

De doelstelling uit het Grondstoffenplan en het coalitieakkoord, maximaal 75 kg restafval per inwoner per jaar, is gerealiseerd. In 2019 is 64 kg restafval per inwoner ingezameld.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Het gebruik van duurzaam vervoer in de gemeente Leusden neemt toe.

Er is in 2019 extra aandacht besteed aan het stimuleren van duurzame mobiliteit, zoals het fietsgebruik en elektrisch rijden.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. De Leusdense samenleving neemt een groter aantal duurzame initiatieven door stimulering en ondersteuning vanuit de gemeente.

Met onze partners uit de samenleving hebben we in 2019 de Leusdense Duurzaamheidsagenda geëvalueerd en herijkt. Daarbij is gekeken welke nieuwe acties kunnen worden opgestart en welke bestaande activiteiten kunnen doorlopen.
De acties richten zich op de thema’s ‘energie en duurzaam bouwen’, ‘lokale en circulaire economie’, en ‘biodiversiteit en duurzame leefstijl’.
Rode draad in de agenda is het ondersteunen van duurzame initiatieven uit de samenleving en vergroten van de zichtbaarheid van de acties.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. Water en riolering

Wat hebben we bereikt?

1. Leusden heeft een goed functionerend rioleringssysteem dat voorbereid is op het veranderende klimaat.

We hebben een actueel beeld van het rioleringssysteem voor onderhoud en vernieuwingen. Op basis hiervan neemt de gemeente maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. We hebben in beeld hoe we dit in de komende paar jaren zo goed mogelijk kunnen doen. En we weten wat dat kost.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. Verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater in de gemeente Leusden.

De gemeente wil het oppervlaktewater schoon houden. Dit doen we door ons gemengd rioolstelsel te verminderen. Dit wordt vervangen door een gescheiden rioolstelsel. Hierdoor verkleinen we de kans op het overstorten van het vuilwaterriool op het oppervlaktewater bij hevige regenval.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. De overlast van een hoge grondwaterstand wordt beperkt.

Door de ligging van onze gemeente, onderaan de Utrechtse Heuvelrug, hebben we last van kwel, hoge grondwaterstanden en de zeer beperkte infiltratie mogelijkheden in onze bodem. De gemeente zet zich in om de gevolgen van hoge grondwaterstanden zoveel mogelijk te beperken.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. In Leusden wordt overlast door de toename van hevige neerslag beperkt tot alleen de extreme situaties.

Het klimaat verandert. Als gevolg daarvan krijgen we te maken met meer en zwaardere regenbuien. Waar we kunnen, veranderen we het riool tot een gescheiden rioolstelsel om de overlast van deze buien te beperken.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Wegen en infrastructuur

Wat hebben we bereikt?

1. Leusden investeert doelmatig en kosteneffectief in het wegennet.

Ons wegennet is adequaat onderhouden voor zowel groot als klein onderhoud. Er zijn geen achterstanden in het wegonderhoud. In enkele gevallen is groenonderhoud en herinrichting gecombineerd, zoals bij een deel van de Landweg.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. Accommodaties

Wat hebben we bereikt?

1. De accommodaties van de gemeente Leusden worden verduurzaamd.

We hebben inzichtelijk gemaakt hoe verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed gerealiseerd kan worden. Daarbij is een tijdpad gemaakt tot 2030.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. De gemeentelijke accommodaties zijn efficiënt, doeltreffend en optimaal in gebruik.

Bij de aanbesteding van het onderhoud aan de gemeentelijke accommodaties is een prestatieovereenkomst voor meerdere jaren gesloten. De aannemer is integraal verantwoordelijk voor het onderhoud aan 23 gebouwen. Hierdoor worden de risico’s voor de gemeente beperkt. Het effect hiervan is dat de gemeente meer gaat sturen op efficiënt, doeltreffend en optimaal gebruik van de accommodaties. Met Scholen in de Kunst, Fort33 en Lariks zijn hiermee forse slagen gemaakt.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Nieuwe huisvesting voor onderwijs is duurzaam en sluit aan bij onderwijsinhoudelijke en maatschappelijke vernieuwing.

Met verschillende scholen is toegewerkt naar de realisatie van nieuwe onderwijshuisvesting in de vorm van Integrale Kind Centra (IKC). De bouw van IKC Berkelwijk is in uitvoering en de bouw van IKC Groenhouten is in voorbereiding. Beide projecten liggen op schema.

Daarnaast is, samen met Vereniging Montessori Onderwijs Leusden, gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor renovatie van 't Ronde met een kleine kinderopvang. De bouwwerkzaamheden van dit Montessori Kind Centrum starten in het najaar van 2020.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

5. Onderhoud buitenruimte

Wat hebben we bereikt?

1. Bewonerstevredenheid

De meting van de bewonerstevredenheid is in 2019 vervangen door een onderzoek naar de belevingswaarde van de buitenruimte. Dit onderzoek is in 2019 uitgevoerd en wordt begin 2020 gepresenteerd. Het wordt vervolgens onderdeel van de voorbereiding voor het nieuwe onderhoudscontract voor de buitenruimte voor de periode 2021-2026.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Wat heeft het gekost 2019

Lasten en baten Domein 2 - Leefomgeving

bedragen x € 1.000	Begroting		Rekening	Saldo
	Primitief	Na wijziging
Lasten	14.298	15.799	16.302	-503
Baten	6.637	7.706	8.453	747
Resultaat voor bestemming	7.661	8.093	7.849	244
Toevoeging reserves	792	3.212	2.857	355
Onttrekking reserves	1.381	3.233	2.808	-425
Resultaat na bestemming	7.072	8.072	7.898	174

Saldo taakvelden

Saldo taakvelden

bedragen x € 1.000		Lasten		Baten		Saldo
		Begroting	Rekening	Begroting	Rekening
0.3	Beheer overige gebouwen en gronden	365	361	343	368	29
2.1	Verkeer en vervoer	4.262	4.477	1.423	1.585	-53
4.2	Onderwijshuisvesting	1.235	1.256	53	54	-20
5.2	Sportaccommodaties	2.806	3.253	838	1.317	32
5.3	Cultuurpresentatie, -prod. -participatie	10	12	29	30	-1
5.7	Openbaar groen en recreatie	1.465	1.322	390	418	171
6.1	Samenkracht en burgerparticipatie	45	49	55	60	1
7.2	Riolering	1.289	1.337	1.571	1.632	13
7.3	Afval	3.051	3.004	2.960	2.916	3
7.4	Milieubeheer	1.190	1.116	0	0	74
7.5	Begraafplaatsen en crematoria	81	115	44	73	-5
	Domein Leefomgeving	15.799	16.302	7.706	8.453	244
0.10	Mutaties reserves	3.212	2.857	3.233	2.808	-70
	Resultaat na bestemming	19.011	19.159	10.939	11.261	174

Verschillenanalyse

Verschillenanalyse taakvelden
Hieronder is een analyse opgenomen van de verschillen tussen de begroting en de gerealiseerde cijfers van 2019. Weergegeven worden de belangrijkste verschillen per taakveld groter dan € 50.000.

2.1 Verkeer en vervoer € 53.000 (nadeel)
• De bijdrage van € 35.000 uit de onderhoudsvoorziening, bedoeld voor investeringen VRI's (verkeersregelinstallaties), is niet ontvangen omdat deze investeringen niet zijn gedaan. Dit nadeel valt weg tegen het voordeel bij de mutaties reserves.
• Salarissen € 40.000 nadeel; zie Overhead voor de verklaring.
• Er is € 13.000 meer aan leges voor het verleggen van kabels en leidingen ontvangen.
• Er is meer uitgegeven aan onderhoud van de verkeersregelinstallaties en wegmarkeringen. Een nadeel van € 42.000. Storingsgevoelige beweegbare palen zijn vervangen, schadegevallen zijn hersteld, de energieprijs is gestegen en de inzet van het ingenieursbureau bij het dagelijks beheer van de VRI’s was niet in de raming opgenomen.
• Op openbare verlichting blijft in 2019 een bedrag van € 34.000 over. De afgesproken afrekensystematiek geeft een voordeel op openbare verlichting. Dit voordeel wordt toegevoegd aan de algemene reserve met aangewezen bestemming. Zie hiervoor het voorstel bestemming rekeningresultaat 2019.
• Overig € 17.000 (voordeel)

5.2 Sportaccommodaties € 32.000 (voordeel)
• De kapitaallasten sportaccommodaties zijn niet juist berekend. Dat geeft een voordeel van € 31.000. Dit voordeel valt grotendeels weg tegen het nadeel bij de mutaties reserves.
• Er is in 2019 geen dagvergoeding aan de SRO betaald vanwege sluiting van het zwembad voor onderhoudswerkzaamheden. Dit restantbedrag van € 61.000 wordt gestort in de reserve met aangewezen bestemming voor eventuele toekomstige sluitingen van het zwembad. Zie hiervoor het voorstel bestemming rekeningresultaat 2019.
• De bijdrage van € 75.000 uit de onderhoudsvoorziening, bedoeld voor drainage voetbalvelden, is niet ontvangen. De investering bleek niet noodzakelijk en is daarom niet uitgevoerd. Dit nadeel valt weg tegen het voordeel bij de mutaties reserves.
• Overig € 15.000 (voordeel)

5.7 Openbaar groen en recreatie € 171.000 (voordeel)
• Er is voor € 23.000 minder onderhoud nodig geweest aan speelvoorzieningen.
• Er is voor € 17.000 meer aan groenstroken (snippergroen) verkocht.
• Er bleef voor € 56.000 over aan budget voor areaal.
• De CUP-budgetten voor faciliteren bewonersinitiatieven en extra onderhoud zijn niet benut. De gemeente is nog niet ver genoeg in de planvorming om hier al invulling aan te geven. Een voordeel van € 50.000.
• Het incidentele CUP-budget van € 20.000 voor de stresstest blijft op dit taakveld over. De stresstest is in het kader van duurzaamheid en klimaatadaptatie (aanpassing samenleving aan het veranderende klimaat) uitgevoerd.
• Voor een onderzoek naar belevingswaarde was via het CUP incidenteel € 25.000 beschikbaar. Hiervan is € 10.000 uitgegeven. Het restant van € 15.000 valt vrij.
• Overig € 10.000 (nadeel)

7.4 Milieubeheer € 74.000 (voordeel)
• De activiteiten m.b.t. de energietransitie zijn grotendeels in 2019 opgestart. Maar van de beschikbaar gestelde CUP-gelden voor deze energietransitie is € 45.000 nog niet uitgegeven. Dit komt door de hoge inzet in het RES-proces (Regionale Energiestrategie), andere zaken binnen de energietransitie zijn daardoor vertraagd. Voorgesteld wordt dit bedrag over te hevelen naar 2020 (zie ook voorstel bestemming rekeningresultaat 2019).
• Salarissen € 12.000 voordeel; zie Overhead voor de verklaring
• Overig € 17.000 (voordeel)

0.10 Mutaties reserves € 70.000 (nadeel)
• Zie taakveld 2.1 Verkeer en vervoer
€ 35.000 voordeel; geen VRI-investeringen
• Taakveld 4.2 Onderwijshuisvesting
€ 36.000 voordeel; er zijn minder huurinkomsten terugverdieninvesteringen MFC’s toegevoegd aan de reserve met aangewezen bestemming. (i.v.m. niet geraamde verschuldigde OZB)
€ 60.000 nadeel; er zijn € 39.000 minder kapitaallasten onderwijs aan de reserve onderwijshuisvesting onttrokken. Ook de geraamde onttrekking van € 21.000 voor huur van gymzaal Antares was niet nodig, de gymzaal is ons eigendom.
• Taakveld 5.2 sportaccommodaties
€ 40.000 nadeel; ten laste van de reserve kapitaallasten investeringen economisch nut is voor € 40.000 minder aan kapitaallasten onttrokken dan is geraamd (sportvelden en 2e sporthal).
€ 20.000 nadeel; het budget voor de overname van zwembadinventaris voorgaande jaren was € 95.000. Volgens de bepalingen in de nota waardering- en afschrijvingenbeleid is hiervan € 20.000 geactiveerd. Dat bedrag is dus ook minder onttrokken aan de reserve met aangewezen bestemming.
€ 75.000 voordeel; geen drainage van de voetbalvelden
• Er is voor 63.000 minder uit de reserves nodig geweest voor de sloop van sporthal de Meent, dat geeft bij de reservemutaties een nadeel. Bij de NJN 2019 zijn de sloopkosten al verlaagd met € 54.000 en is dat voordeel genomen. Per abuis is toen de dekking uit de algemene bedrijfsreserve niet aangepast. Daarnaast zijn de werkelijke kosten nog € 9.000 lager uitgevallen.
• Overig per saldo nadeel van € 33.000

BBV indicatoren

De verplichte beleidsindicatoren worden per domein weergegeven. De indicatoren staan op waarstaatjegemeente.nl en zijn daar ook te raadplegen. In onderstaande indicatoren wordt Leusden vergeleken met gemeenten van 25.000-50.000 inwoners. Op de website kunnen ook andere vergelijkingen worden gemaakt.

BBV-indicatoren