Domein Leefomgeving

We willen een duurzamer Leusden met een gezonde, schone en veilige leefomgeving. We dragen zorg voor een kwalitatief en kwantitatief optimaal afgestemd aanbod van gemeentelijke accommodaties op het gebied van sport, onderwijs, cultuur en eerstelijnsgezondheidszorg. Voor wat betreft het onderwijs zijn meerdere scholen en maatschappelijke partners de afgelopen jaren gebundeld in 2 multifunctionele accommodaties. De niet-MFC- scholen worden gebundeld in een drietal Integrale Kindcentra. Tegen 2030 is de totale scholenvoorraad vernieuwd in Leusden en Achterveld. We willen dat Leusden een goed functionerend rioolstelsel heeft, zodat Leusden klaar is voor een veranderend klimaat.

Het Domein Leefomgeving is onderverdeeld in de onderdelen duurzaamheid en milieu, water en riolering, wegen en infrastructuur, en accommodaties (incl. onderwijs). Voor al deze programmaonderdelen zijn ambities opgesteld die zijn ingevuld met doelstellingen:

Ambitie duurzaamheid en milieu

We willen met de samenleving een versnelling aanbrengen op het gebied van duurzaamheid. In de Duurzaamheidsagenda 6 Leusden 2016-2030 is een aantal ambities opgenomen, zoals energieneutraliteit in 2040, waar de gemeente met de samenleving naar toe wil werken.

Ambitie water en riolering

We willen dat Leusden een goed functionerend rioolstelsel en een goede waterkwaliteit heeft, droge voeten houdt en klaar is voor een veranderend klimaat.

Ambitie wegen en infrastructuur

Een wegennet dat functioneel en structureel van goede kwaliteit is en blijft.

Ambitie accommodaties (incl. onderwijs)

We hanteren een integrale benadering ten aanzien van gemeentelijke accommodaties op het gebied van sport, onderwijs, cultuur en eerstelijnszorg. De accommodaties zijn kwalitatief en kwantitatief optimaal afgestemd op de wensen en ambities van de gemeente, huurders en gebruikers.

In de begroting is aangegeven 'Wat willen we bereiken?' en 'Wat gaan we daar voor doen?'.

In de jaarstukken wordt verantwoording afgelegd over 'Wat hebben we bereikt?' en 'Wat hebben we daarvoor gedaan?'. De teksten van de vragen uit de begroting zijn niet meer opgenomen in de jaarstukken. Deze zijn via de app in de begroting na te lezen.

1. Duurzaamheid en milieu

Wat hebben we bereikt?

1. Leusden is energieneutraal in 2040 of eerder.

-De omgevingsdienst RUD Utrecht ziet er op toe dat bedrijven de zogenaamde erkende maatregelen, maatregelen die zich in 5 jaar terug verdienen, nemen.

-De Beleidsregels “Duurzame nieuwbouw - energieneutraal en circulair” zijn gepubliceerd in het gemeenteblad en met initiatiefnemers zijn afspraken gemaakt over te bereiken duurzaamheidsprestaties.

-In 2018 is er een verdere groei van de opwek van duurzame energie in Leusden gerealiseerd, waaronder enkele grotere projecten van de gemeente zelf (Huis van Leusden en de 2^e sporthal).

-Met de Woningstichting zijn afspraken gemaakt over verduurzaming van de woningvoorraad.

-Vanaf najaar 2018 wordt gewerkt aan de NOM-renovatie van 97 woningen in winkelcentrum de Hamershof.

-Met de boeren wordt gewerkt aan het energieakkoord buitengebied, waarvan asbestverwijdering en zonne-energie een onderdeel is.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. In 2020 maximaal 75 kg restafval per inwoner en in 2030 maximaal 25 kg.

Het grondstoffenplan is gerealiseerd en de te bereiken verlaging van de hoeveelheid te verbranden restafval is gehaald. De hoeveelheid fijn restafval per inwoner is gedaald van 143 kg in 2016 naar 69 kg in 2018.

Tegelijkertijd is de inzameling van grondstoffen flink gestegen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Toename lokale en circulaire economie.

Uit inventarisatie is gebleken dat er in Leusden een zeer beperkt aantal productiebedrijven aanwezig is. Voor het onderwerp Circulair Bouwen is een eerste aanzet gegeven in de Beleidsnotitie Duurzame gebiedsontwikkeling, energieneutraal en circulair. Bij de evaluatie van de Duurzaamheidsagenda wordt deze doelstelling mogelijk herijkt.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. Toename biodiversiteit in Leusden en verkleinen ecologische voetprint van inwoners.

Er is ingezet op het creëren van nieuwe natuur door diverse partijen in Leusden, onder andere Stichting De Boom voor het realiseren van nieuwe natuur binnen het landgoed (zie beleidsverantwoording buitengebied). Naast het project Kleine Landschapselementen (KLE) in samenwerking met de Vallei Horststee en de Provincie Utrecht is in 2018 in het kader van de uitvoering van het Landschapsontwikkelingsplan natuurontwikkeling gerealiseerd, onder andere door de plaatsing van 300 vleermuiskasten, het schonen van 5 poelen en het inzaaien van 400 m2 bermen.

In het kader van Duurzaam Doen Dagen 2018 (lezingen / bijeenkomsten) en via de pagina Groen & Duurzaam in de Leusder Krant zijn inwoners geïnformeerd over hun ecologische voetprint.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

5. Meer duurzame initiatieven in de samenleving.

Er is een toename te zien van het aantal duurzame initiatieven in Leusden.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. Water en riolering

Wat hebben we bereikt?

1. Verminderen van overstorten van afvalwater op het oppervlaktewater.

De hoeveelheid afvalwater (met regenwater verdund) dat kan overstorten op het oppervlakte water zal worden teruggebracht, doordat we in de Hessenweg een gescheiden rioolstelsel gaan aanleggen. De kans op overstorten wordt hier mee verkleind. De voorbereiding en aanbesteding van dit werk is in 2018 uitgevoerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. Verlagen van de grondwaterstand in probleemgebieden.

Met de aanleg van drainage kunnen we de overlast van grondwater verminderen. Deze aanleg wordt zoveel mogelijk gecombineerd met groot onderhoud werkzaamheden.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Vasthouden van water waar het valt.

Dit is een continu terugkerend onderwerp bij ruimtelijke- en nieuwbouw projecten, zoals bijvoorbeeld bij de aanstaande demping van de Kooikersgracht in het winkelcentrum De Hamershof, de parkeerplaatsuitbreiding van de Van der Valk locatie, de Lisidunahof en Maanwijk. In goed overleg met het waterschap is en wordt in de planvoorbereidingsfase gezocht naar een passende oplossing.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. Kunnen verwerken van hevige neerslag.

We zijn in 2018 gestart met het opstellen / actualiseren van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) en het Handboek Inrichting Openbare Ruimte (HIOR), waarin we maatregelen kunnen opnemen die bijdragen aan het klimaatadaptief inrichten van onze ruimtelijke– en rioleringsprojecten. Hiermee kunnen we onze openbare ruimte geschikt maken om de gevolgen van toekomstige weersextremen zoals hitte, wateroverlast en droogte te kunnen verzachten.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

5. Verminderen van overlast bij niet functioneren van de riolering.

Om verzekerd te zijn van een goede werking van de drukriolering en om de actuele stand van zaken van de rioolgemalen optimaal in de gaten te kunnen houden, vernieuwen we alle aansturing en communicatie van de drukrioleringen in één keer.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Wegen en infrastructuur

Wat hebben we bereikt?

1. Doelmatig en kosteneffectief investeren in het wegennet.

In 2018 is de gemeente gestart met de voorbereidingen en uitvoering van projecten, waarbij wegwerkzaamheden gecombineerd worden met andere onderhoudsmaatregelen, zoals rioolvervangingen, aanleg van kabels en leidingen, groenrenovaties, etc. Dit doet de gemeente zelfstandig of in samenwerking met andere overheidsinstanties.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. Accommodaties (inclusief onderwijshuisvesting)

Wat hebben we bereikt?

1. Verduurzamen gemeentelijke accommodaties.

We hebben een stap gemaakt naar de verdere verduurzaming van de gemeentelijke accommodaties. Het Huis van Leusden en Sportcentrum Buiningpark zijn nagenoeg energieneutraal opgeleverd.

De inventarisatie voor de mogelijkheden van verduurzaming van de overige gemeentelijke accommodaties op de basislijst is van start gegaan.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

2. Ruimte bieden aan ondernemerschap.

Door het verbouwen van leegstaande gemeentelijke accommodaties en de verkoop van de voormalige milieuwerf zijn, door middel van relatief goedkope huisvestingslasten, ondernemings-mogelijkheden geboden aan maatschappelijke organisaties en startende zzp-ers.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

3. Verhogen van efficiëntie, doeltreffendheid en optimalisatie in gebruik.

We zijn gestart met het traject om te komen tot nieuwe meerjarige onderhoudscontracten, inclusief groot onderhoud, waarbij de verduurzaming van de gemeentelijke accommodaties (op natuurlijke momenten) wordt meegenomen.

Voor de verouderde accommodaties De Korf en de brandweerkazerne Leusden-Centrum zijn trajecten opgestart om te komen tot een verantwoorde keuze voor renovatie of nieuwbouw.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

4. Kwaliteit en duurzaamheid huisvesten van onderwijs in gemeente Leusden.

Het voorlopig ontwerp voor IKC Berkelwijk met 2 basisscholen van Voila, een expertisecentrum en kinderdagopvang van Humanitas is gereed en positief beoordeeld door alle partijen.

Het gewijzigde bestemmingsplan is eind januari 2019 door de raad vastgesteld.

De aanbesteding om te komen tot een consortium, die het IKC verder gaat uitwerken en realiseren, is geslaagd. Het voorbereidingstraject voor het IKC Groenhouten is in gang gezet.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Wat heeft het gekost 2018

Lasten en baten Domein 2 - Leefomgeving

bedragen x € 1.000	Begroting		Rekening	Saldo	aaa
	Primitief	Na wijziging
Lasten	13.184	14.498	15.301	-803
Baten	6.522	9.867	9.820	-47
Resultaat voor bestemming	6.662	4.631	5.481	-850
Toevoeging reserves	796	4.298	4.282	16
Onttrekking reserves	926	2.038	2.294	256
Resultaat na bestemming	6.532	6.891	7.469	-578

Saldo taakvelden

bedragen x € 1.000	Lasten		Baten		Saldo
	Begroting	Rekening	Begroting	Rekening
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden	271	341	143	149	-64	aa
2.1 Verkeer en vervoer	3.907	3.990	3.073	3.114	-42
4.2 Onderwijshuisvesting	1.099	1.392	149	155	-287
5.2 Sportaccommodaties	2.326	2.267	913	914	60
5.3 Cultuurpresentatie, -prod. -participatie	10	18	34	29	-13
5.7 Openbaar groen en recreatie	1.383	1.406	333	341	-15
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie	47	36	78	57	-10
7.2 Riolering	1.363	1.445	1.485	1.569	2
7.3 Afval	2.929	3.211	3.578	3.409	-451
7.4 Milieubeheer	1.079	1.095	37	37	-16
7.5 Begraafplaatsen en crematoria	84	100	44	46	-14
Domein Leefomgeving	14.498	15.301	9.867	9.820	-850
0.10 Mutaties reserves	4.298	4.282	2.038	2.294	272
Resultaat na bestemming	18.796	19.583	11.905	12.114	-578

Verschillenanalyse

Hieronder is een analyse opgenomen van de verschillen tussen de begroting en de gerealiseerde cijfers van 2018. Weergegeven worden de belangrijkste verschillen per taakvelden groter dan € 50.000.

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden € 64.000 (nadeel)
• Dit wordt voor € 39.000 veroorzaakt door de verbouwing van de Walter van Amersfoortstraat te Achterveld. Bij de verbouwing kwamen onvoorziene kosten naar voren (o.a. verwijderen asbest en aanbrengen isolatie).
Ook zijn er in 2018 geen huurinkomsten ontvangen terwijl dit wel was geraamd.
• Overig € 25.000 (per saldo nadeel)

4.2 Onderwijshuisvesting € 287.000 (nadeel)
• Afboeken boekwaarde per 31-12 van de Heerd en de Holm i.v.m. sloop van de schoolgebouwen € 327.000 nadeel.
• Minder kapitaallasten onderwijshuisvesting € 21.000 voordeel.
• Overig € 19.000 (per saldo voordeel)

5.2 Sportaccommodaties € 60.000 (voordeel)
• Afboeken boekwaarde per 31-12 van de Meent i.v.m. sloop van de sportaccommodatie € 29.000 nadeel.
• In het voordeel zitten de jaarschijven 2017+2018 (totaal € 30.000) voor vergoeding van vervanging inventaris van het zwembad. Voorgesteld wordt dit bedrag over te hevelen naar 2019, de afrekening is nog niet ontvangen maar het bedrag blijft zo wel beschikbaar.
• In het voordeel zit € 18.300 voor inspectie gemeentelijke accommodaties wat nog niet is uitgegeven. Dit bedrag blijft via reserves € 11.600 en bestemming rekeningresultaat € 6.700 beschikbaar voor 2019.
• Op dagelijks onderhoud en exploitatie van Sportcentrum Burgemeester Buining bleef € 25.000 over.
• Overig € 15.700 (per saldo voordeel)

7.3 Afval € 451.000 (nadeel)
• Lagere opbrengst afvalstoffenheffing geeft een nadeel van € 230.000. De afvalstoffenheffing wordt vanaf 2018 in twee delen geïnd; een vast deel en een variabel deel (achteraf in rekening gebracht). De inkomsten vanuit het variabel deel zijn € 230.000 lager dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door een substantieel lager aantal aangeboden afvalzakken. Het gewenste beleidseffect, daling van het restafval, is groter dan verwacht. Er worden gemiddeld minder kilo’s per huishouden aangeboden in zwaardere zakken dan waarop was gerekend.
• De vergoedingen van Nedvang (Afvalfonds) waren in 2018 € 184.000 lager dan geraamd. De werkelijk ingezamelde tonnages PMD zijn gelijk aan of zelfs hoger dan geraamd. De vergoeding wordt echter uitgekeerd over het materiaal dat aan het eind van de keten wordt afgezet voor recycling (vermarkt). Een nadere analyse zal moeten uitwijzen of er grote verschillen zitten in de hoeveelheden ingezamelde tonnages en de hoeveelheden die uiteindelijk vermarkt worden. Het landelijk beeld is wel dat de afzetmarkt voor het PMD afval op dit moment minder mogelijkheden biedt dan waar tot nu toe mee is gerekend.
• Voor het invoeren van de diftar heeft GBLT kosten moeten maken voor de inrichting van software, ontwikkelen van aanslagbiljetten en het opleggen van de aanslag diftar, wat tot een incidenteel nadeel leidt van € 43.000.
• De kosten voor het inzamelen van restafval, PMD, gft en glas geeft in totaal een voordeel van € 80.000. Dit wordt veroorzaakt doordat het oude inzamelcontract een andere tariefstructuur kende.
• De kosten voor het verwerken en inzamelen van papier geeft een nadeel van € 226.000. Per 1-1-2018 geldt een nieuw contract voor inzameling en verwerking van papier. De inzamelkosten zijn gestegen. Bij dalende marktprijzen zijn de inzamelkosten dermate hoog dat er alleen bij de goedkoopste inzamelmethodes nog een positief resultaat over blijft. Hierdoor is op alle inzamelkanalen behalve inzameling ondergronds en inzameling milieustraat een negatief resultaat geboekt. Hiertegen staat een hogere opbrengst van het ingezamelde papier van € 160.000.
• De structurele effecten worden onderzocht en in de tariefstelling voor de begroting 2020 meegenomen.
• Overig € 8.000 (per saldo nadeel)

0.10 Mutaties reserves € 272.000 (voordeel)
• Dekking van afboeken boekwaarde de Heerd en de Holm € 327.000 (voordeel)
• Dekking van afboeken boekwaarde de Meent € 29.000 (voordeel)
• Minder kapitaallasten onttrokken € 51.000 (nadeel)
• Kosten voor inspectie gemeentelijke accommodaties en CUP bedragen worden in 2019 uitgegeven en onttrokken uit de reserves. Voor 2018 geeft dat op taakveld 0.10 een nadeel van € 29.000
• Overig € 4.000 (per saldo nadeel)

BBV indicatoren

De verplichte beleidsindicatoren worden per domein weergegeven. De indicatoren staan op waarstaatjegemeente.nl en zijn daar ook te raadplegen. In onderstaande indicatoren wordt Leusden vergeleken met gemeenten van 25.000-50.000 inwoners. Op de website kunnen ook andere vergelijkingen worden gemaakt.

Bron: CBS - Statistiek Huishoudelijk afval

Bron: Rijkswaterstaat Klimaatmonitor